Deel 65: Werken voor SABIC in Riyadh/Saudi Arabia

Week: 9 – 20 november


Thema: “Jeddah is different”


Afgelopen weekend was ik met Ed en Harshpal in Jeddah. Deze stad hanteert de slogan “Jedgdah is different” en wil daarmee aangeven dat ze zich onderscheidt van de rest van Saudi Arabia. Onze gids Mohammed, een in Jeddah werkzame SABIC collega, heeft 48 uur de tijd om ons daarvan te overtuigen en derhalve sleept hij ons van noord naar zuid; van oost naar west en van de vroege morgen tot diep in de nacht, door heel de stad. Hij is trots op zijn woonplaats en promoot deze op een gepassioneerde wijze. Als Mohammed op vrijdag naar de moskee en op familiebezoek gaat, hebben we “gelukkig” een paar uurtjes vrij om te herstellen, maar het programma voor een volgend weekend ligt al klaar.

Een paar feitjes over deze stad. Ruim 900 kilometer ten westen van Riyadh en op zeventig kilometer van Mekka. Het vliegveld van Jeddah, “King Abdulaziz Airport”, is “dé poort naar Mekka”. Dat blijkt al tijdens het inchecken in Riyadh. Het aantal volwassen mannen en jongens in Hajj-kleding, gehuld in witte doeken ten teken dat men op Hajj (= bedevaart) gaat, is beduidend hoger dan op andere vluchten.
Het is de grootste havenstad aan de “Rode Zee” en met drie miljoen inwoners; waarvan ruim 1 miljoen (!) non-Saudi; de tweede stad van het Kingdom. Dat moet wel voor “difference” zorgen.

Zoals in de vorige aflevering belooft kom ik nog even terug op de naam Jeddah; wat “Grootmoeder” betekent. Het meest bekende verhaal over de herkomst hiervan is dat de graftombe van Eva (van Adam) in deze stad aanwezig zou zijn. Over de vermoedelijke tombe is reeds jaren geleden beton gestort om verafgoding te voorkomen. Daar doen we natuurlijk niet aan mee; maar zijn toch zo nieuwsgierig dat we op zoek gaan en vinden het kerkhof waar deze tombe zou liggen. Als niet-moslims mogen we echter een moslim-kerkhof niet betreden. Dus het blijft bij moeizaam gluren door de toegangspoorten.

Veel meer is er te zien in het reusachtige shopping center “Red Sea”, waar Mohammed ons meteen na aankomst naartoe brengt. Eigenlijk geen echte verrassing want “shoppen” is een van de grootste hobby’s van de Saudies. Er zijn overigens zoveel malls dat een cynisch vraagje de ronde doet: ”Wat ligt er in Jeddah tussen twee malls?” “Juist, een derde!”.
Wat bij de entree meteen opvalt, is het grote aantal jongeren dat in groepjes rondslentert. Het lijkt er duidelijk op dat dit een ontmoetingsplaats is voor jongens en meisjes. Die kom je hier niet veel tegen. Sterker daten is in dit land “not done”. Gezien de hoeveelheid winkels; hun uitstraling en de ontspanningsmogelijkheden, heeft de omgeving wat Dubai-achtige trekjes. Het is niet alleen een winkelcentrum maar een omgeving om te ontspannen met de hele family. Je kunt er karten; biljarten; tafeltennissen; boogschieten; video gamen; TV kijken etc.
Verder zien we weinig mannen in de traditionele thobes; de dames dragen wel abaya’s, maar we zien niet enkel zwart. Veel grijs en vooral veel opsmuk in de vorm gouden en zilveren versieringen. Kortom in vergelijking met de malls van Riyadh: duidelijk “different”.
Overigens zijn er naar schatting nog meer moskeeën dan malls; ongeveer 2000. Eentje is echt uniek, de “Floating Mosque”, welke als een pier in zee ligt. (zie foto).

Ook op het gebied van eten, laat Mohammed ons een paar bijzonderheden zien. We bezoeken het meest bekende fast food restaurant en een “destination restaurant”. ”Al Baik”, het fast food restaurant, is befaamd om de wijze waarop kip wordt bereid. Deze smaakt inderdaad prima, maar meer opvallend is dat dagelijks, direct na sluitingstijd, voor elke verkochte maaltijd de “zakat” wordt betaald. “Zakat” is de belasting welke een moslim afdraagt voor de minder bedeelde medeburger. “Liefdadigheid” als marketinginstrument en als concurrentievoordeel. Het lijkt te werken, want zelfs ver na middernacht staat men in de rij voor een kippenpootje.

Het “destination restaurant” is “different”. Om eerlijk te zijn; ik had nog nooit van dit type restaurants gehoord. De oorsprong blijkt te liggen bij de pelgrims die, na lange reizen, wilden eten en rusten. Vrijdag blijkt “Family Day” te zijn, maar Mohammed praat ons de locatie op, waar zo’n honderd studio’s staan met elk een oppervlakte van ongeveer 30 m2 en een centraal punt waar je een maaltijd kiest. Vervolgens ga je naar het uitgekozen studiootje en kun je in alle privacy een aantal uren etend doorbrengen.

Er is keuze uit diverse soorten vis en schaaldieren. Aangezien ik niet zo’n visliefhebber ben en nauwelijks een paling van een zalm kan onderscheiden, vertrouw ik erop dat de vrienden een goede selectie maken. Ze pakken een paar flinke vissen uit de bakken; kiezen groentes; rijst; soep; betalen en de maaltijd wordt bij de studio bezorgd.

Mohammed heeft voor het diner twee vrienden van zijn uitgebreide sociaal netwerk uitgenodigd; Watah en Abdullah. “To hear opinions from others”; maar het zijn niet echt “other opinions”. Watah heeft een HR-functie bij IKEA en Abdullah een marketingbaan in het onroerend goed. Drie jonge vertegenwoordigers van de nieuwe middenklasse in het Kingdom; mannen die in het buitenland hebben gewoond en gestudeerd.
Kennelijk heeft Mohammed zijn vrienden aardig voorbereid, want direct na de introductie legt Watah een HR-probleem op tafel. Zijn directe manager is geen HR-liefhebber! “Any idea how to solve this?” Abdullah wil het onroerend goed verlaten en ook aan de slag in een HR-functie. “How to fix?” Poeh gentlemen, wat een binnenkomers. Wat verwachten jullie van ons? Natuurlijk proberen hen wat te coachen en geven wat adviezen, maar willen het diner toch ook een beetje luchtig houden.

Onvermijdelijk gaat het over de veranderingen in de samenleving. Ze zijn alle drie vader en omschrijven dat hun kinderen toch wat liberaler worden opgevoed dan hun ouders dit deden. Ook in deze gezinnen worden discussies gevoerd over ipads; iphones; tv kijken; prestaties op school en hoe deze wel en niet worden beloond. Kennelijk wordt er steeds meer met andere ogen naar de meiden gekeken. Een voorbeeldje. Als je vader wordt van een zoon noemt men zich “Abu + naam van de oudste zoon” (in mijn geval zou het bijvoorbeeld “Abu Rik” zijn). Is het eerste kind een dochter dan is het “Abu + de naam de dochter”. De twee oudste kinderen van Watah zijn dochters; het derde kind is een zoon. De oudere generatie zou onmiddellijk zijn omgeschakeld naar “Abu + naam van de zoon”. Watah heeft dat niet gedaan. Ondanks de druk van opa én oma houdt hij de naam van zijn dochter aan. Zijn vrienden bevestigen dat dit steeds meer gebeurt.
Dat de heren ook aan rituelen vasthouden, blijkt als ze plotseling alle drie knielen in een hoek van de kamer en beginnen te bidden. Gedrieën blijven we langs de kant zitten en eerlijk gezegd voelt het een beetje “gluurderig”. Onze biddende vrienden hebben echter helemaal niet het gevoel dat ze worden “begluurd”. Het gebed duurt een minuut of vijf en vervolgens gaat het gesprek weer gewoon verder.

Na afloop van de maaltijden zijn we ook getuige van een nieuwe trend. Saudische gastheren willen nooit het risico lopen dat er te weinig te eten is; dus is er altijd veel te veel en wordt er ook veel weggegooid. Zowel bij “Al Baik” als in het “destination restaurant”, worden de restjes door Mohammed verzameld en op de terugweg aan Aziatische arbeiders overhandigd. Worden de verhoudingen op deze wijze nog wat aangedikt? De ontvangers blijken deze geste echter zeer te waarderen.

Volgende week: Hoe we op de kraamafdeling van een ziekenhuis in Jeddah terecht komen!

Feiten-van-de-week
• Frans Visschers van T&I was op bezoek en bracht heerlijke Hollandse kaas mee. Frans was tot enkele weken geleden een onbekende collega. Hij stuurt een mail; met een verhaal dat hij deze blog leest; binnenkort naar Riyadh komt en graag even wil kennis maken. Frans hartstikke bedankt voor je bezoek en de kaas smaakt prima. Overigens prachtig dat je het verhaal over “de IKEA catalogus” nog zo in je geheugen hebt!
• Ook collega Gijs van Wersch van Supply Chain Chemicals uit Sittard meldt zich. Tussen alle “Fanar Plus” activiteiten door vindt hij nog even tijd om langs te komen. Dank Gijs voor je gezelschap bij de lunch en het “ommetje-tussen-de-middag”
• Voor beide collega’s: Tot ziens in Sittard / Geleen.
• Het weer is hier op dit moment formidabel. Graadje of 25 – 28; geen windje; heerlijk zonnetje. Nog een paar weekjes genieten!