Deel 7: Werken voor SABIC in Riyadh / Saudi Arabia

Week 28 februari – 6 maart

Karakteristiek deze week: Drukte op alle fronten

Inmiddels zijn er twee maanden verstreken sinds ik mijn voeten op Saudische zandbodem heb gezet en langzaam beginnen een aantal zaken op hun plaats te vallen. Zo hoorde ik enkele dagen geleden dat het iqamaproces op schema ligt, waardoor mijn “illegale” status over een week of twee moet zijn opgeheven; ook de nieuwe laptop en telefoon komen er aan. Dat biedt enige perspectieven; bankrekening openen; rijbewijs ophalen; sim card kopen; toegangspas met een “blue stripe”; betere bereikbaarheid naar de buitenwereld en last but not least, toegang de HR systemen. Ook voor wat betreft de werkzaamheden beginnen zaken langzaam en beetje bij beetje in elkaar te vallen. In de afgelopen twee weken heb ik (voor HR intimi) van alle affiliates TRP- sessies bijgewoond; in totaliteit 19(!) en de duur is steeds minimaal 2 uur. Er wordt veel informatie uitgewisseld over HR-gebeurtenissen in het afgelopen jaar en plannen voor het komende jaar. Soms duikt er een onverwachte activiteit op. Zoals de affiliate die één “e-mail vrije dag” per jaar heeft geïntroduceerd. Je stuurt geen mailtje, maar gaat iemand persoonlijk opzoeken met een vraag of boodschap. Simpeler kan het bijna niet. De President is enthousiast en geeft ruiterlijk toe dat hij mensen heeft gesproken en werkplekken bezocht die hij niet kende; dit jaar staat weer op de agenda. Iets voor “Sittard”; “Geleen”; “Bergen op Zoom” of om te beginnen binnen de eigen HR afdeling? Lijkt mij de moeite waard om eens te proberen. Verder worden beoordelingen en potentieelbepalingen, bij tijd en wijle stevig, gechallenged; voorgenomen trainingen en verloop-risico’s gedeeld.
Namens de affiliate is steeds de “President” aanwezig en de verantwoordelijke HRBP. De “Presidents” zijn zeer verschillend; sommigen hebben een echte presidentiële uitstraling; zeker als ze plaats nemen in het typisch Arabische meubilair; anderen zijn heel bescheiden. Benieuwd hoe dat volgende week gaat, als ze met z’n twintigen naar Riyadh komen, voor een gezamenlijke vergadering over HR-aangelegenheden. Wat gaat het worden? Een arena; ‘n circus; ’n theater of toch een gewone vergadering?
Sommigen geven flink weerwoord naar de EVP en anderen doen dat minder; ook voor wat betreft de HRBP’s zijn er grote verschillen. Er zijn “oude rotten”; veel jonge HR collega’s; zij die hun mondje roeren en zelf presenteren; anderen die de “President” het woord laten doen; sommigen die op momenten afstand nemen van hun “President” en weer anderen zijn volgzamer. Kortom interessante processen. Een van de grootste verrassingen is de begroeting van de affiliate “Petrokemya”. Met “Goedemorgen, Mr. Sjraar”, verwelkomt een Saudische HR-collega mij. Het is Mohammed Mutlaq, die in de jaren ’80 via Stamicarbon, destijds een dochter van DSM, een opleiding tot operator volgde; hij woonde in Spaubeek en heeft nog zeer regelmatig contact met een familie aldaar. Aan de ”Presidents” word je voorgesteld als “Mr. Sjraar from HR Riaydh”; achternamen laat men vaak weg en die is mijn situatie voor de Saudi’s nog moeilijker dan de voornaam.

Meer dan de helft van deze TRP-sessies vindt in Jubail plaats en deze keer heb ik aan onze secretaris kenbaar gemaakt dat nog één keer Riyadh – Jubail v.v. met de auto niet zo’n goed idee is. Hij heeft vluchten en taxi’s geregeld, waardoor de reis een stuk relaxter verloopt. Het hotel ligt op loopafstand van de zee en is een prima locatie om enkele dagen te verblijven; echter door de vele vergaderingen en de vroeg optredende duisternis (18.00 uur is het donker) zie ik alleen ’s ochtends, vanuit de taxi, het strand. Vóór het werk een wandelingetje langs het strand? Ja zeker dat had gekund, maar daarvoor ben toch ik te weinig ochtendmens. Volgende keer beter. Het interieur van het hotel wordt gedomineerd door Amerikaanse auto’s uit de jaren ’50 / ‘60, en je moet slalommend tussen de auto’s naar de uitgang.

“Slalom” is ook het parool in de Indisch / Pakistaanse wijk. Elk weekend verkennen Ed en ik een stukje Riyadh en omdat we al twee keer op de grens van de Indisch / Pakistaanse wijk zijn geweest, maken we dit keer echt de oversteek, wat ook echt voelt als “de grens overgaan”. Via een voetgangersbrug bereik je de wijk Lulu (Arabisch voor “Diamant”) en gezien de drukte van het verkeer en de wijze van rijden in deze omgeving, is het geen overbodige luxe. Je voelt de hitte van de auto’s en de warmte van de mensen; hoewel ik nooit in Bombay ben geweest, moet dit er toch een beetje op lijken. Het is een stadsdeel waar je alleen Indiërs; Pakistani; Nepalezen en Bangla Desh-ers tegenkomt; een “Hollander” hebben we niet gezien.

Natuurlijk proberen de handelslieden die twee 60-gers uit Europa van alles te verkopen. We houden de boot af, maar Ed neemt zelf het initiatief als hij een gesluierde dame ontwaart die koffie verkoopt. Dat zie je niet vaak; een gesluierde dame met een eigen (?) business; die bovendien geen bezwaar heeft tegen een foto, maar aanvankelijk wel tegen de fooi van twee Reaal. Zou onze sociaal antropoloog Ed hier een culturele blunder begaan? Als ik de vraag voorleg is hij duidelijk “No, no it’s all about money”. Hij zal best gelijk hebben, maar normaal is hij niet zo kortaf. Twee koffie voor vijf Reaal, inclusief fooi; omgerekend € 1,=. Ed is op koopjesjacht en scoort voor € 2,= een poloshirt. Voor twee flesjes Pepsi betalen we twee Reaal (0,80 eurocent). In vergelijking met de Nederlandse situatie dateren de prijzen hier van de jaren 70. Toch nemen we niet het risico om hier te eten, want we vermoeden dat onze magen dat niet zullen gaan verdragen.

Lopende door de wijk proberen we een karakteristiek te geven en er komen termen naar boven als: kleurrijk vanwege de stoffen; groentes en fruit; grauw en duidelijk armoediger dan de Arabische wijken als je naar de huizen kijkt; chaos als je die drukte ziet; maar ook discipline als het tijd is voor het gebed en de winkels allemaal onbeheerd achterblijven; ondernemend als je ziet hoeveel mensen hier hun eigen inkomen proberen te verdienen; hoewel de wijze van ondernemen wat minder inventief lijkt, als je ziet hoeveel identieke artikelen staan uitgestald en hoe de tomaten letterlijk vanaf de straat worden verkocht. De diverse vuilnismannen hebben over gebrek aan werk niet te klagen, maar eer van je werk hebben, is toch iets anders. Hoe is het mogelijk dat in deze omstandigheden zoveel artikelen te koop worden aangeboden welke kleur geven aan het uiterlijk van de mens; zoals zonnebrillen; sieraden; kleding en parfums etc.? Of misschien juist wel daarom? Passend in dat beeld is ook het opvallend grote aantal kappers in deze wijk, met in hun zaak niet alleen een spiegel voor je, maar ook steevast een hele wand achter je.

Het verkeert wurmt zich door de smalle straatjes om goederen uit te laden en ondanks alle drukte maken de mensen een relaxte en gezonde indruk. Zou de klandizie dan toch goed zijn? Vaak staat men met drie, vier of meer personen in het winkeltje en dan past het in ons denken om je af te vragen wat de omzetten zijn en of je hiervan met meerdere mensen of gezinnen kunt leven. Misschien moeten we die gedachte maar eens even terzijde zetten; hoewel als je een dag later weer terug bent in de realiteit van SABIC is dat moeilijk.